Instrukcja eksploatacji urządzeń energetycznych
Instrukcje Bezpieczeństwa i Eksploatacji stanowią ważny środek organizacyjny dotyczący bezpieczeństwa pracy obiektu / instalacji wymieniony w Dokumencie Zabezpieczenia Przed Wybuchem.
Instrukcja eksploatacji urządzeń energetycznych — czym jest?
Instrukcje Bezpieczeństwa i Eksploatacji dotyczą przede wszystkim prowadzenia eksploatacji urządzeń w strefach zagrożenia wybuchem. Celem opracowania Instrukcji jest wyeliminowanie zagrożeń, które mogą być przyczyną poważnej awarii, stanowiącej zagrożenie dla pracowników, obiektu, jak również dla otoczenia instalacji, uwzględniając ryzyko wybuchu.
Instrukcje stanowią zestaw informacji zapewniających poprawne stosowanie wyrobów tzw. stosowanie zgodnie z przeznaczeniem i są skierowane do kadry kierowniczej, specjalistów, służb dozoru, a także pracowników eksploatacji wykonujących prace w zakresie obsługi, konserwacji, napraw i pomiarów elektrycznych urządzeń przeciwwybuchowych. Instrukcja może dotyczyć jednego obiektu lub grupy urządzeń energetycznych.
Co powinna zawierać instrukcja eksploatacji? Opracowanie instrukcji eksploatacji
Obowiązek opracowania instrukcji eksploatacji wynika z Rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 28 marca 2013 r. poz.492 w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy urządzeniach energetycznych i instalacjach. Zgodnie z Rozporządzeniem przykładowa instrukcja eksploatacji urządzeń energetycznych powinna zawierać np.:
- charakterystykę urządzeń energetycznych,
- opis w niezbędnym zakresie układów automatyki, pomiarów, sygnalizacji, zabezpieczeń i sterowań,
- zestaw rysunków, schematów i wykresów z opisami zgodnymi z obowiązującym nazewnictwem,
- opis czynności związanych z uruchomieniem, obsługą w czasie pracy i zatrzymaniem urządzenia energetycznego w warunkach normalnej pracy tego urządzenia,
- zasady postępowania w razie awarii oraz zakłóceń w pracy urządzenia,
- wymagania w zakresie konserwacji, napraw, remontów urządzeń energetycznych oraz terminy przeprowadzania przeglądów, prób i pomiarów,
- wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy (BHP) i przepisów przeciwpożarowych dla danej grupy urządzeń energetycznych, obiektów oraz wymagania kwalifikacyjne dla osób zajmujących się eksploatacją danego urządzenia,
- identyfikację zagrożeń dla zdrowia i życia ludzkiego oraz dla środowiska naturalnego związanych z eksploatacją danego urządzenia energetycznego,
- plan organizacji prac eksploatacyjnych,
- wymagania dotyczące środków ochrony zbiorowej lub indywidualnej, zapewnienia asekuracji, łączności oraz innych technicznych lub organizacyjnych środków ochrony stosowanych w celu ograniczenia ryzyka zawodowego, zwanych dalej „środkami ochronnymi”.
Instrukcja może zawierać dodatkowe wytyczne, które dotyczą miejsca instalacji danego urządzenia. Instrukcja eksploatacji urządzeń elektrycznych np. silnika elektrycznego w przemyśle chemicznym będzie inna niż dla tego samego urządzenia w miejscu, gdzie mogą występować zagrożenia wybuchowe.
Jak napisać instrukcję eksploatacji urządzeń i instalacji energetycznych?
Instrukcja eksploatacji urządzenia energetycznego powinna być przygotowana z należytą starannością. Przede wszystkim należy właściwie poznać i podawać zakres prac eksploatacyjnych, które wykonywane są na danym urządzeniu w konkretnym zakładzie. Dokumentacja powinna być uzupełniona o DTR producentów i schematy instalacji, wywiad z personelem i obsługą techniczną oraz powinny być zidentyfikowane zagrożenia w miejscu zainstalowanego urządzenia.
Kary za brak instrukcji eksploatacji
Nowe Rozporządzenie Ministra Energii z dnia 28 sierpnia 2019 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy urządzeniach energetycznych (2019 poz. 1830 Dz.U.) odpowiada za wprowadzenie nowych wymagań dotyczących Instrukcji Eksploatacji Urządzeń Energetycznych (IEUE). Nowe wymagania od wejścia w życie od października 2020 roku zmieniły dotychczas stosowane procedury. Nowe podstawy m.in. nakładają na pracodawcę już nie tylko obowiązek posiadania przedmiotowej instrukcji, ale także konieczność jej przedstawienia podczas każdej kontroli Państwowej Inspekcji Pracy.
Wśród najczęściej występujących uchybień w zakresie prowadzenia eksploatacji urządzeń elektroenergetycznych PIP stwierdziło nieopracowanie instrukcji eksploatacji urządzeń elektroenergetycznych oraz opracowanie instrukcji eksploatacji w sposób niezgodny z wymaganiami określonymi we wspomnianym wcześniej rozporządzeniu. Za nieprawidłowości nakładane są mandaty karne.
