Certyfikat ATEX – co to jest?

Podwyższone normy bezpieczeństwa dedykowane są wszystkim tym miejscom, gdzie możliwe jest zagrożenie życia i zdrowia ludzkiego. Znajdują się w tej grupie także miejsca zagrożone potencjalnym wybuchem oraz produkty dedykowane im dedykowane. Produkty te muszą spełniać szereg wymagań prawnych, które szczegółowo zostały zdefiniowane za pomocą dyrektywy Unii Europejskiej. Czym jest certyfikat ATEX? Jak uzyskać certyfikat dla wyrobu? Sprawdź naszą szeroką ofertę!

Dyrektywa ATEX - skąd się wzięła?

Skrót ATEX to akronim pochodzący od francuskiej frazy “ATmosphères EXplosibles” i odnosi się ona do atmosfery wybuchowej. Przez wiele lat niejednorodne przepisy we wszystkich państwach członkowskich Unii Europejskiej były utrudnieniem w swobodnym przepływie towarów pomiędzy państwami i należało je ujednolicić. Pierwszy dyrektywa dotycząca stref zagrożonych wybuchem została wydana w 1994 roku, a kolejna w 1998 roku. Aktualna dyrektywa ATEX 2014/34/UE obowiązuje od 2106 roku.

Dyrektywa 2014/34/UE I 94/9/WE – jakie są różnice?

Poruszając temat certyfikacji ATEX, łatwo natrafić na informację o dwóch dyrektywach: 94/9/WE, która weszła w życie 1 lipca 2003 roku i 2014/34/UE. Założenia tych rozporządzeń w dużej mierze są takie same, ATEX 94/9/WE jest poprzedniczką drugiego rozporządzenia. Obowiązywała ona do dnia 19 kwietnia 2016 roku na terenie Unii Europejskiej. Z kolei dyrektywa ATEX 2014/34/UE weszła w życie 20 kwietnia 2016 roku. Warto tutaj dodać, że zmiana nastąpiła bardzo płynnie, nie było okresu przejściowego, ani też jednoczesnego funkcjonowania obu dyrektyw ATEX. Tak sprawne działanie pozwoliło uniknąć komplikacji na rynku urządzeń przeciwwybuchowych zarówno ze strony producentów, jak i użytkowników.

W jaki sposób interpretować oznaczenia ATEX?

Oznaczenia produktów z certyfikatem ATEX mają ciąg liter i cyfr. Ciąg ten wygląda następująco: CE XXXX Ex II YY EX db IIA T5 Gb. Poszczególne elementy to:

• CE - rodzaj oznaczenia, które powinny posiadać wszystkie produkty poddane certyfikacji,
• XXXX - znak jednostki notyfikującej (tzw. “strony trzeciej”),
• Ex - symbolem EX wyraża się oznaczenie zabezpieczenia przeciwwybuchowego,
• II, IIA - grupa i podgrupa wybuchowości,
• YY - kategoria urządzenia,
• EX db – rodzaj ochrony przeciwwybuchowej,
• T5 - klasa temperatur,
• Gb – stopień ochrony urządzenia.

Czym są strefy zagrożenia wybuchem?

Zgodnie z wymaganiami dyrektywy Unii Europejskiej 2014/34/UE (ATEX) za zgodność wyrobu z wymaganiami spoczywa na producencie. Oznacza to, że każdy produkt, który ma mieć oznaczenie CE musi przejść procedurę oceny zgodności. Normy te dotyczą zarówno wyrobów w jednostkowej produkcji, jak i na użytek własny. Wytwórca stosuje w czasie produkcji rozwiązania techniczne, które podlegają obowiązkowej ocenie zgodności z wymaganiami dotyczącymi bezpieczeństwa w miejscu pracy i ochrony zdrowia oraz projektowania i budowy urządzeń przeznaczonych do użytku w obszarach zagrożonych wybuchem i pracy w strefach zagrożonych wybuchem zawartymi w dyrektywie 2014/34/UE oraz normach zharmonizowanych. Atmosfera wybuchowa określa mieszaninę substancji palnych w postaci gazów, pary, pyłów lub włókien z powietrzem, w warunkach atmosferycznych, w której na skutek zapłonu, spalanie rozprzestrzenia się na całą niespaloną mieszaninę. Strefy zagrożenia wybuchem podlegają klasyfikacji, a sam rodzaj strefy potencjalne zagrożonej wybuchem oraz sama strefa jest definiowana zgodnie z prawdopodobieństwem i czasem występowania atmosfer wybuchowych.

Gdzie stosuje się produkty z certyfikatem ATEX?

Produkty, które posiadają certyfikat ATEX mogą być wykorzystywane w miejscach, gdzie istnieje ryzyko wybuchu. Są one m.in. przeznaczone do pracy w podziemiach. Wśród branż najbardziej narażonych na wybuch należy wymienić m.in. przemysł gazowy, petrochemiczny, recyklingowy, czy pożarniczy. Produkty objęte certyfikatem są także stosowane w przemyśle naftowym, na stacjach benzynowych, w górnictwie w kopalniach, w elektrowniach, czy zakładach produkcji chemicznej, a także farmaceutycznej. Wyroby Ex dedykowane są ponadto cukrowniom, czy dla przemysłu produkującego lakiery i farby, choć tu narażenie na wybuch jest w o wiele mniejszym stopniu. Produkty stosuje się także w warsztatach naprawczych, w procesie produkcji pojazdów oraz w zakładach środków powierzchniowo czynnych i rozpuszczalników.

Certyfikacja urządzeń ATEX elektrycznych i nieelektrycznych przeprowadzana jest przez IBT, czyli jednostkę notyfikowaną. Proces certyfikacji obejmuje kilka modułów. Jeżeli interesuje Cię dyrektywa ATEX i certyfikat to zapraszamy do kontaktu! W razie jakichkolwiek pytań - jesteśmy do dyspozycji.