Instrukcja eksploatacji urządzeń energetycznych (IEUE)
Obowiązek sporządzenia instrukcji wynika z rozporządzenia Ministra Energii z dnia 28 sierpnia 2019 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy urządzeniach energetycznych. Nowe przepisy zastąpiły wcześniejsze regulacje Ministra Gospodarki i precyzyjnie określają wymagania dotyczące dokumentacji eksploatacyjnej.Celem opracowania Instrukcji jest wyeliminowanie zagrożeń, które mogą być przyczyną poważnej awarii, stanowiącej zagrożenie dla pracowników, obiektu, jak również dla otoczenia instalacji, uwzględniając ryzyko wybuchu.
Co to jest instrukcja eksploatacji?
Instrukcja eksploatacji urządzeń elektroenergetycznych to dokument określający zasady bezpiecznej obsługi, konserwacji i napraw instalacji wykorzystujących energię elektryczną. Jest podstawowym narzędziem do przestrzegania zasad bezpieczeństwa i higieny pracy przy urządzeniach zasilanych prądem oraz innych systemach wytwarzania i dystrybucji energii. Dokument jest obowiązkowy dla każdego pracodawcy i odgrywa kluczową rolę w zarządzaniu bezpieczeństwem w zakładzie pracy.
Podstawa Prawna dla instrukcji eksploatacji urządzeń energetycznych
Obowiązek sporządzenia instrukcji wynika z rozporządzenia Ministra Energii z dnia 28 sierpnia 2019 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy urządzeniach energetycznych. Nowe przepisy zastąpiły wcześniejsze regulacje Ministra Gospodarki i precyzyjnie określają wymagania dotyczące dokumentacji eksploatacyjnej.
Rozporządzenie nakłada na pracodawców obowiązek zapewnienia, że każde urządzenie energetyczne posiada aktualną instrukcję eksploatacji. Jest to kluczowe dla bezpiecznej pracy z urządzeniami wykorzystującymi energię elektryczną.
Co powinna zawierać instrukcja eksploatacji?
Zgodnie z Rozporządzeniem instrukcja eksploatacji powinna zawierać:
-
charakterystykę urządzeń energetycznych,
-
opis w niezbędnym zakresie układów automatyki, pomiarów, sygnalizacji, zabezpieczeń i sterowań,
-
zestaw rysunków, schematów i wykresów z opisami zgodnymi z obowiązującym nazewnictwem,
-
opis czynności związanych z uruchomieniem, obsługą w czasie pracy i zatrzymaniem urządzenia energetycznego w warunkach normalnej pracy tego urządzenia,
-
zasady postępowania w razie awarii oraz zakłóceń w pracy urządzenia,
-
wymagania w zakresie konserwacji, napraw, remontów urządzeń energetycznych oraz terminy przeprowadzania przeglądów, prób i pomiarów,
-
wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy i przepisów przeciwpożarowych dla danej grupy urządzeń energetycznych, obiektów oraz wymagania kwalifikacyjne dla osób zajmujących się eksploatacją danego urządzenia,
-
identyfikację zagrożeń dla zdrowia i życia ludzkiego oraz dla środowiska naturalnego związanych z eksploatacją danego urządzenia energetycznego,
-
organizację prac eksploatacyjnych,
-
wymagania dotyczące środków ochrony zbiorowej lub indywidualnej, zapewnienia asekuracji, łączności oraz innych technicznych lub organizacyjnych środków ochrony stosowanych w celu ograniczenia ryzyka zawodowego, zwanych dalej „środkami ochronnymi”.
Instrukcje Bezpieczeństwa i Eksploatacji stanowią ważny środek organizacyjny dotyczący bezpieczeństwa pracy obiektu lub instalacji, wymieniony w Dokumencie Zabezpieczenia Przed Wybuchem.
Czytaj dalej.
Jak piszemy instrukcję eksploatacji?
Do poprawnego sporządzenia dokumentu niezbędna będzie znajomość wszystkich norm i przepisów związanych z urządzeniem. Aby poprawnie sporządzić instrukcję, na początek konieczne jest szczegółowe zapoznanie się z zakresem prac wykonywanym na danym sprzęcie — niezwykle pomocny może okazać się wywiad z pracownikami oraz obsługą techniczną. Następnie należy zgromadzić dokumentację techniczno-ruchową producenta, a także schematy całej instalacji. Do instrukcji należy dołączyć opis miejsca zainstalowania urządzenia wraz z dokumentacją zdjęciową. Kompleksowe opracowanie instrukcji wymaga również identyfikacji zagrożeń czyhających na użytkownika przestrzeni, w której znajduje się urządzenie.
W instrukcję eksploatacji należy wyposażyć następujące urządzenia
Zgodnie z obowiązującymi przepisami BHP instrukcją eksploatacji muszą być objęte wszystkie urządzenia energetyczne funkcjonujące w zakładzie pracy. Do tej grupy zaliczają się przede wszystkim urządzenia wytwarzające, przetwarzające, przesyłające i zużywające energię elektryczną, cieplną lub mechaniczną.
W szczególności dotyczy to: generatorów, transformatorów, rozdzielnic elektrycznych, silników elektrycznych o mocy powyżej 3 kW, kotłów energetycznych, turbin, sprężarek, a także innych urządzeń pracujących w sieci elektroenergetycznej.
Kary za brak instrukcji eksploatacji
Jeżeli firma nie posiada instrukcji eksploatacji bądź dokument zawiera błędy, wówczas Państwowa Inspekcja Pracy (PIP) może wydać nakaz wstrzymania eksploatacji urządzeń, wstrzymania prac, przeniesienia pracowników do wykonywania innych obowiązków, a także nałożyć mandat karny.
